دانلود مبانی نظری راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری 2021

فصل دوم

پیشینه نظری و عملی پژوهش

2ـ1 مقدمه…………………………………. 10

2ـ2 تعریف راهبردهای یادگیری…………………. 13

2ـ3 راهبردهای شناختی……………………….. 15

2ـ3ـ1 راهبردهای تكرار یا مرور……………….. 16

روش ها و راهکارهای راهبردهای تکرار…………… 17

2ـ3ـ2 راهبرد بسط و گسترش معنایی……………… 21

روش‌ها و تاكتیك‌های گسترش معنایی………………. 22

2ـ3ـ3 راهبرد سازمان دهی…………………….. 28

روش‌ها و راهكارهای سازمان‌دهی ………………… 28

2ـ4 راهبردهای فراشناختی…………………….. 33

2ـ5 دانش ویژه راهبرد……………………….. 40

2ـ6 دانش راهبرد اسنادی……………………… 40

2ـ7 تفاوت‌های جنسی در استفاده از راهبرد……….. 41

2ـ8 راهبردهای یادگیری و رشد…………………. 41

مقدمه

امروزه برخلاف گذشته، دیدگاه‌های حاكم بر روان‌شناسی تربیتی بسیاری از عوامل و ابعاد یادگیری را قابل تغییر و اكتساب می‌دانند. یكی از نكات مهم كه همواره مورد تأكید شناخت گرایان است آموزش‌پذیری بسیاری از عوامل دخیل در یادگیری است. شناخت گرایان در آثارشان بر قابل یادگیری بودن خلاقیت، حل مسأله، راهبردهای شناختی و فراشناختی تأكید نموده‌اند (بایلز[1] وهمكاران 2001 به نقل از مصرآبادی 1380).

افراد اغلب تصور می‌كنند كه تنها ارائه مواد آموزشی به فراگیران پاسخگوی مسئولیت آنان است. در حالی كه این تصور صحیحی نیست و مدرس، معلم، یا مسئولین آموزش باید راه و روش آموختن و یادگیری مواد ارائه شده را نیز به شاگردان بیاموزند (فردانش 1372، ص165).

در فعالیتهای آموزشی علاوه بر برنامه‌ریزی و سازماندهی منطقی محتوای آموزشی، باید توجه فراگیران را به اطلاعات جلب كرد و به آنها یاد داد كه اطلاعات را در حافظة بلند مدتشان رمزگردانی كنند و زمانی كه این اطلاعات را نیاز داشته باشند به درستی آنها را بازیابی كنند. البته جلب توجه فراگیران، به رمزگردانی اطلاعات و فرایند بازیابی آنها همیشه كار آسانی نیست. واقعیت اسف‌بار این است كه اغلب كودكان و بزرگسالان یادگیرندگان ناكارآمدی هستند (بایلر[2] و اسنومن[3]، 1993)

واقعیت این است هنگامی كه ماهیت تكلیف یادگیری تغییر پیدا می‌كند فقط اندكی از فراگیران به این فكر می‌افتند كه متناسب با این تغییر، روشهای رمزگردانی خویش را تغییر دهند (همان منبع).

یكی از بحث‌های مهم مربوط به این است كه آیا انجام یا اجرای راهبرد به خواست و نیت خود آگاه نیاز دارد یا نه؟ قائل نبودن به خواست و نیت خودآگاه به عنوان یكی از ویژگی‌های رفتار راهبردی منجر به رفتارهای زیادی خواهد شد كه از زمانهای گذشته به عنوان راهبردی محسوب می‌شدند و حالا به عنوان غیر راهبردی طبقه‌بندی می‌شوند. مثل پردازش خودكار و سطح بالای متن به وسیله خوانندگان خبره، اما راهبردها تقریباً همیشه بالقوه خودآگاه می‌باشند. مثلاً خوانندگان ماهر می‌توانند خواندن را متوقف كرده و در مورد راهبرد مطالعه خود فكر كنند.

همچنین راهبردها به طور بالقوه قابل كنترل می‌باشد: بعنوان مثال مطالعه كنندگان خبره می‌توانند قسمت‌هایی از متن را كه قادر به درك آن نیستند را به اختیار خود دوباره مطالعه كنند. (پریسلی[4] و همكاران، 1980)